Αρχίζει και μυρίζει καλοκαίρι και το μυαλό ξεφεύγει, είναι καιρός για ξεκούραση και ανανέωση. Οι διακοπές δε χρειάζονται μεγάλη προετοιμασία, για αρχή ένα μαγιό και καλή διάθεση είναι αρκετά. Κάτι ακόμα που θα κάνει τη ζωή μας ευκολότερη: Το αντηλιακό μας. Ο ήλιος μας κάνει πολύ καλό. Γιατί όμως και πώς μας βλάπτει;
Ο ήλιος είναι απαραίτητος για την ύπαρξη και συνέχιση της ζωής στον πλανήτη μας. Όσοι ζούμε σε μια χώρα με άφθονη ηλιοφάνεια μπορούμε να θεωρούμαστε τυχεροί. Ο ήλιος βελτιώνει τη διάθεσή μας και συμβάλλει στη σύνθεση ουσιών χρήσιμων στον οργανισμό μας (βιταμίνη D, καλή υγεία των οστών). Ας δούμε όμως ποια είναι τα αρνητικά σημεία. Η ακτινοβολία του ήλιου αποτελείται από: Την υπέρυθρη (IR), την ορατή (VIS) και την υπεριώδη (UV). Ασχολούμαστε κυρίως με την υπεριώδη (UV) γιατί έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να μας δημιουργήσει πληθώρα προβλημάτων(1). Η UV ακτινοβολία με τη σειρά της διακρίνεται στις UVA, UVB και UVC. Η UVC δεν μας ενδιαφέρει καθώς δε φτάνει στη γη. Άρα μένει να αντιμετωπίσουμε τις UVA και UVB. Η UVB επηρεάζει την εξωτερική στοιβάδα της επιδερμίδας και είναι η κύρια υπεύθυνη για το μαύρισμα και τα εγκάυματα. H UVA φτάνει στα βαθύτερα στρώματα της επιδερμίδας. Αυτό που μας ενδιαφέρει όμως περισσότερο, είναι ότι και οι δύο συνδέονται με κάποιες μορφές καρκίνου του δέρματος(2).
Τι είναι το αντηλιακό: Είναι ένα καλλυντικό(3) του οποίου η κύρια δουλειά είναι να προστατέψει το δέρμα μας από τις βλαβερές συνέπειες του ήλιου.
Ποια είναι τα σημαντικότερα συστατικά ενός αντηλιακού(4):
- Φίλτρα UV. Είναι αντηλιακές ενώσεις, κατάλληλης χημικής σύστασης. Η κάθε μία καλύπτει κάποια περιοχή του φάσματος της βλαβερής ακτινοβολίας και μας προστατεύουν για ικανοποιητικό χρονικό διάστημα. Ποτέ δεν χρησιμοποιείται μόνο μία ένωση ως φίλτρο, γιατί καμία δεν καλύπτει από μόνη της όλο το επιθυμητό φάσμα UV. Για να γίνει σωστός συνδυασμός τους απαιτούνται συγκεκριμένα προτόκολλα και κατάλληλα τεστ. Πολλά από τα μοντέρνα αντηλιακά είναι έτσι φτιαγμένα ώστε να μας προστατεύουν και μετά την ηλιοθεραπεία. Για παράδειγμα, μπορεί να έχουν συστατικά με αντιφλεγμονώδη δράση για να καταπραΰνουν τα ήπια εγκαύματα.
- Υλικά τα οποία δίνουν στο αντηλιακό μας σταθερή μορφή και το κάνουν να απλώνεται ομοιόμορφα στο δέρμα. Έχουν μεγάλη σημασία γιατί χωρίς αυτά δημιουργούνται ρωγμές του προϊόντος στο δέρμα και τα κενά αυτά αποδυναμώνουν την αντηλιακή του δράση.
- Φωτοσταθεροποιητές. Το αντηλιακό χρησιμοποιείτραι στον ήλιο, άρα τα συστατικά του θα πρέπει να μένουν αναλοίωτα.
- Ενυδατικά συστατικά για το δέρμα.
- Κατάλληλα συντηρητικά.
Τι εξετάζουν οι ειδικοί πριν βγει ένα αντηλιακό στην αγορά:
- Αποτελεσματικότητα ως προς UVB: Ο δείκτης προστασίας του αντηλιακού μας (SPF) είναι ένδειξη μόνο για τη UVB ακτινοβολία – και όχι για τη UVA. Υπάρχει συγκεκριμένο εργαστηριακό τεστ, κοινό για όλο τον κόσμο, με τον οποίο εξετάζεται η αποτελεσματικότητα του αντηλιακού ως προς τη UVB ακτινοβολία και ορίζεται ο κατάλληλος δείκτης προστασίας(5).
- Αποτελεσματικότητα ως προς UVA: Επιπρόσθετα του δείκτη SPF, όταν το αντηλιακό μας προστατεύει και από τη UVA ακτινοβολία, τότε και μόνο τότε λέγεται «ευρέως φάσματος» και αναγράφεται στη συσκευασία. Υπάρχουν συγκεκριμένα εργαστηριακά πρωτόκολλα τα οποία καθορίζουν ότι ένα αντηλιακό είναι ή όχι ευρέως φάσματος(6). Αν λοιπόν πρόκειται να εκτεθούμε στον ήλιο για πολύ ώρα και μας ενδιαφέρει να προστατευτούμε από όλο το φάσμα της UV ακτινοβολίας, επιλέγουμε ένα αντηλιακό του οποίου η συσκευασία θα αναγράφει ότι είναι «ευρέως φάσματος», ή εναλλακτικά ότι προσφέρει προστασία από τις «UVA & UVB».
- Σταθερότητα στο νερό / ιδρώτα: Καθώς φοράμε το αντηλιακό κυρίως πριν πάμε για μπάνιο, είναι πολύ σημαντικό να έχει εξεταστεί η σταθερότητά του στο νερό. Σε αυτή την περίπτωση, ένα ευρωπαϊκό προϊόν θα έχει την ένδειξη “water resistant”(7) ενώ ένα αμερικάνικο προϊόν μπορεί να αναφέρεται επιπλέον στο χρόνο κατά τον οποίο το προϊόν διατήρησε την αντηλιακή του δράση στο τεστ του νερού – “water resistant” ή “very water resistant”(8).
Γενικός κανόνας: Όταν γνωρίζουμε τι θέλουμε από ένα προϊόν, είναι καλό να ενημερωνόμαστε, να ρωτάμε για τις επιλογές μας και – όσο βαρετό κι αν ακούγεται – να μαθαίνουμε όλες τις τεχνικές λεπτομέρειες που θα μας βοηθήσουν να κρίνουμε. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στην προστασία μας.
Πηγές:
(1) Barel Handbook of Cosmetic Science and Technology, 3d ed. chapter 22, p. 236-237.
(2) Barel Handbook of Cosmetic Science and Technology, 3d ed. chapter 29, p. 311.
(3) Official Journal of the European Union: Commission Recommendation of 22 September 2006 on the efficacy of sunscreen products and the claims made relating thereto: eur-lex.europa.eu
(4) Barel Handbook of Cosmetic Science and Technology, 3d ed. chapter 29, p. 313-318.
(5) Για την Αμερική: www.fda.gov για την Ευρώπη: Cosmetics Europe Guidelines: international sun protection factor (SPF) test method. Brussels, 2006.
(7) Cosmetics Europe Guidelines for Evaluating Sun Product Water Resistance, 2005 www.cosmeticseurope.eu
(8) www.fda.gov
